نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 508
و با تقديم و تاخير اين قضايا تركيبهاى مختلفى حاصل مىشود كه چون
اهميت زيادى ندارد قابل توجه نميباشد.
آراء منطقيان در باب اقترانيات شرطيه و بخصوص در قياس مركب از دو
منفصله بطوريكه در صفحات بعد اشاره خواهد شد بسيار مختلف و متناقض است. حتى افضل
الدين كاشانى در رساله منهاج مبين[1]تركيب
قياس اقترانى از دو منفصله را بكلى انكار نموده. زيرا ميگويد جزء مشترك در اين
تركيب بتمامى تكرر پيدا نميكند و فقط در يك جزء از تالى يا مقدم اشتراك حاصل
ميشود. باينجهت تركيب از دو منفصله را قياس ندانسته است.
در كتب مبسوط ديگر و بخصوص منطق شفا نيز مبحث شرطيات بسيار طولانى
ميباشد. زيرا در هرقسمتى تقسيمات بسيار نموده و بعضى را معتبر و بسيارى از اقسام
را غيرمنتج شمردهاند. بنابراين مطالبى كه در اينجا ذكر ميشود مطابق قول متاخران
يا مشهور است و براى اطلاع اجمالى ميباشد و تحقيق آنها را بايستى از كتب مفصل
جستجو نمود.
اقسام قياسهاى مركب از دو متصله
(744)قياسيكه از مقدمات متّصله صرف فراهم مىآيد بر سه قسم است:
(اول) آنكه اوسط (يا جزء
مكرر) جزء تامّ قضيه باشد يعنى تمام مقدم يا تالى تكرر يافته باشد.