(710) ادله اثبات هريك از ضروب منتجه شكل سوم‌

چنانكه قبلا تذكر داده شد غير از شكل اول سنديت همه شكلها بايستى بدليل ثابت شود. زيرا انتاج آنها ضرورى بيّن صريح نيست.

(711) براى اثبات حجّيت ضروب شكل سوم بدليل خلف و عكس صغرى. و عكس كبرى. و دليل افتراض استناد جسته‌اند.

دليل خلف در همه ضروب جارى ميشود و همه را باين دليل ميتوان ثابت نمود. و ادلّه ديگر اختصاص به بعضى از ضروب منتجه دارد

دليل خلف‌

(712) تشكيل دليل خلف در شكل سوم چنان است كه نقيض نتيجه را كبرى قرار دهند زيرا نتيجه اين شكل هميشه جزئى است و نقيض آن كلى ميباشد و باين جهت كه كلى است صلاحيت دارد كه كبراى شكل اول واقع شود

صغراى اين شكل را كه در موجبه بودن با شكل اول شريك است صغرى قرار داده و از شكل اول قياسى ترتيب ميدهند كه نقيض كبرى را نتيجه دهد

مثال اصل‌

هرانسانى حيوان است، هرانسانى ناطق است، نتيجه ميدهد:

بعضى از حيوانها ناطقند.