شكل اول درجه اول را حايز است. و باز در همه اصناف ضروب شكل اول ضرب اول كه هردو مقدمه‌اش موجبه كليه است اعتبار و سنديت بيشترى داشته و نتيجه‌ايكه از اين ضرب حاصل ميشود ارزش بيشتر و كامل‌ترى دارد. و گفته شد كه پست‌ترين درجات قياس در سنديت شكل چهارم است زيرا ترتيب و صورتش از هرجهت برخلاف شكل اول است.

(576). امتياز شكل اول بر ساير اشكال در سه چيز است.

(اول) آنكه لزوم نتيجه و ترتب آن بر اين شكل خودبخود ضرورى و آشكار است و محتاج به تشبث يافتن بدليل ديگرى نيست.

زيرا در اين شكل. اصغر مصداق اوسط است. و اوسط مشتمل بر اصغر ميباشد. و هرحكميكه براى اوسط ثابت شده باشد مسلم است كه براى اصغر نيز بثبوت رسيده. و با توجه يافتن به اينكه اكبر براى اوسط ثابت است و اوسط شامل اصغر و متحد با اصغر است بطور ضرورت به نتيجه نيز علم حاصل خواهد گرديد. و لزوم نتيجه بالذات ضرورى و آشكار است.

(577) (دوم) در صفحات آينده بيان خواهد شد كه براى اثبات سنديت بعضى از ضروب منتجه اشكال ديگر. آنها را به شكل اول برميگردانند. بنابراين اعتبار و سنديت شكل اول بر ساير شكلها مقدم است.

(578) (سوم) شكل اول همه محصورات چهارگانه را نتيجه ميدهد يعنى نتيجه اين شكل در بعضى از ضروب موجبه كليه و در بعضى موجبه جزئيه و يا سالبه كليه و گاهى سالبه جزئيه ميباشد بخلاف اشكال‌