نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 392
بيان ننموده و در باب انعكاس موجهات نامى از اين دو نياوردهاند[1].
چنانكه در فهرست موجهات منعكسه كه ملاحظه شد و از كتب مشهور استخراج
گرديده منتشرتين يافت نميشود، و بايستى حكم انعكاس آنها را از قواعد كلى و گوشه و
كنار مطالب استخراج كنيم. زيرا با آنكه آنها را در اصل 13 قسم مشهور نشمردهاند در
تركيبات مختلطه اشكال اربعه آنها را بكار بردهاند.
قطب الدين شيرازى در مورد بيان انعكاس موجهات موجبه يك قاعده كلى ذكر
كرده و گفته است: بر اصل هريك از قضايا حينيه مطلقه صادق باشد بحينيه و اگر مطلقه
عامه صادق باشد بمطلقه و اگر ممكنه صادق باشد بممكنه منعكس ميگردد[2].
از اين قاعده ميتوان استنباط نمود كه عكس دو منتشره حينيه مطلقه لا
دائمه است زيرا اين قضيه بر اصل منتشرتين صادق است.
[1]ممكن است از اينكه مصنف كتاب ما و ديگران گفتهاند وقتيتين
بمطلقه عامه منعكس ميشوند استفاده كنيم كه يكى از دو وقتيه منتشره است چنانكه بعضى
همين استفاده را كردهاند.
ليكن اين احتمال بسيار ضعيف است، زيرا بحسب اصطلاح، بمنتشره وقتيه
گفته نميشود و مقصود آنها دو صنف وقتيه بسيط و مركب است بدليل اينكه مشروطتين و
عرفيتين و دائمتين كه ميگويند، بسيط و مركب آنها را قصد ميكنند.
و اگر از وقتيتين وقتيه و منتشره را قصد كرده باشند بايستى وقتيات
بلفظ جمع ادا كرده باشند تا هرچهار قسم بسيط و مركب را شامل گردد.