(اول) در جائيكه نسبت بين موضوع و محمول اعم و اخص من‌وجه بوده باشد. مثل بعضى از مردم سفيدند.

(دوم) در جائيكه محمول اخص از موضوع و موضوع اعم مطلق از محمول باشد. مثل بعضى از اجسام انسانند.

(در مورد اول) نسبت بين موضوع و محمول در اصل و عكس بيك حالت است و تغييرى در نسبت مابين موضوع و محمول حاصل نميشود زيرا صدق از دو طرف جزئى ميباشد.

(در مورد دوم) كه موضوع اعم از محمول است در قضيه اصل صدق جزئى ميباشد زيرا فقط قسمتى از افراد محمول با موضوع متحد است.

ليكن هرگاه قضيه را معكوس نموده و محل موضوع و محمول را بيكديگر تبديل كنيم نسبت مابين آنها معكوس ميگردد و در قضيه اصل كه غير از موجبه جزئيه صادق نبوده در عكس موجبه كلّيه صادق است.

ليكن آنچه از خود قضيه اصل كه جزئيه است استفاده ميشود و مدلول التزامى آن است اتحاد جزئى و صدق جزئى ميباشد. و صدق كلى عكس كه بر ما معلوم است مربوط به اصل قضيه نيست بلكه از خارج بر ما ثابت شده است.

بنابراين عكسى كه صدقش از خود قضيه بدست مى‌آيد موجبه جزئيه است.