نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 363
در اينصورت محمول در همه افراد موضوع شريك و با آن متحد است ليكن از
طرف موضوع كليت ندارد زيرا موضوع در قسمتى از افراد محمول شركت داشته و محمول در
آن قسمت با موضوع متحد و در قسمت ديگر غيرمتحد است در اين حالت اگر محمول را بجاى
موضوع قرار دهيم قضيه صدق كلى نخواهد داشت.
(سوم) بعكس حالت سابق و
موردى است كه موضوع اعم از محمول بوده و برخلاف حالت طبيعى قضيه است. در اينمورد
محمول در همه افراد خود با موضوع متحد است ولى موضوع در قسمتى از افراد خود با
محمول متحد و در قسمتى غيرمتحد است و اگر بين موضوع و محمول تغيير مكان بدهيم در
طرف عكس صدق كلى خواهد بود.
(چهارم) حالتى است كه
نسبت بين موضوع و محمول عموم و خصوص منوجه بوده و هريك در قسمتى از افراد خود با
ديگرى متحد و در قسمتى غيرمتحد است.
جامع بين اين چهار حالت آنستكه هرگاه بين هرموضوع با محمولى قضيهاى
منعقد گردد مسلما بين آنها فى الجمله اتحادى حاصل است و همين اتحاد سبب ميشود كه
همچنانيكه طبيعت محمول بر موضوع صادق است طبيعت موضوع نيز بر محمول صادق باشد زيرا
اتحاد دو جانبه است و از اينجا ثابت ميشود كه هرگونه قضيهاى داشته باشيم كه صادق
باشد عكس آن نيز مسلما فى الجمله صادق خواهد بود. ليكن از جهت اينكه اتحاد آنها
همهجا بيك صورت نيست بين اصل و عكس اختلاف در كميت پديد مىآيد.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 363