قضيه نقيض مركب: بعضى از قمرها يا بوقت حايل شدن زمين ممكن است منخسف نباشند و يا هميشه منخسف‌اند.

نقيض منتشره در صورتيكه كلى باشد

(447) منتشره مركب است از منتشره مطلقه و مطلقه عامه مثال:

هرانسانى در يك وقتى البته نفس‌كش است (نه هميشه) و معنى نه هميشه آنستكه هرانسانى در يك وقتى بطور اطلاق متنفس نميباشد.

نقيض اين دو قضيه بطور تفكيك اين است:

نقيض جزء اول (ممكنه دائمه) بعضى از انسانها ممكن است هيچگاه نفس نكشند.

نقيض جزء دوم (دائمه مطلقه) بعضى از انسانها هميشه نفس كش هستند.

نقيض مركب رويهم رفته: يا بعضى از انسانها ممكن است هيچگاه نفس نكشند و يا هميشه نفس‌كش هستند.

نقيض منتشره در حالتيكه جزئى باشد

(448) قضيه اصل: بعضى انسانها البته در يك وقتى متنفسند (نه هميشه).

نقيض مركب: بعضى انسانها ممكن است هيچگاه نفس نكشند و يا هميشه نفس‌كش هستند.