ليكن بنظر ميرسد كه اين شرط لزومى ندارد. زيرا لازمه صدق حمليه مردد المحمول اين نيست كه دو محمول متعاقبا بيك موضوع ملحق شوند بلكه مفاد اين قضيه آنستكه موضوع از اين دو محمول خالى نيست و بايستى يكى از آن دو محمول را دارا باشد مثلا ميتوانيم بگوئيم فلانى يا باسواد و يا بى‌سواد است و تعاقب اين دو امر در او منظور نباشد.

بنابراين شرط كل فردفرد يا تكرار بعض لازم نيست.

نقيض وقتيه كليه‌

(445) مثال: هر قمرى در وقت حايل شدن زمين بين آن و خورشيد البته منخسف است (نه هميشه). معنى نه هميشه اين قضيه است (هرقمرى در يك وقتى منخسف نيست).

نقيض اين دو قضيه اين است:

(نقيض جزء اول) (وقتيه ممكنه) بعضى از قمرها در وقت حايل شدن زمين ممكن است منخسف نباشند.

(نقيض جزء دوم) (دائمه مطلقه) بعضى از قمرها هميشه منخسفند.

نقيض مركب رويهم رفته، اين قضيه منفصله است:

يا بعضى از قمرها وقت حايل شدن زمين ممكن است منخسف نباشند و يا هميشه منخسف‌اند.

نقيض وقتيه جزئيه‌

(446) (قضيه اصل) بعضى از قمرها بوقت حايل شدن زمين البته منخسف‌اند (نه هميشه).