responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 346

در كميّت لزومى ندارد. اين اشكال وارد نيست زيرا در هردو قضيه موضوع مفهوم بعض است و مفهوم بعض در هردو جا يكى است و اين دو قضيه در موضوع بحسب مفهوم اختلافى ندارند هرچند وجود اين بعض كه موضوع موجبه است با وجود آن بعض ديگر كه موضوع سالبه است مغايرت دارد. ليكن مغايرت وجودى سبب تعدد موضوع نميگردد زيرا در فن منطق از احكام مفاهيم گفتگو ميشود و امور خارجى و ذوات مورد گفتگو نيست.

تداخل و تضاد در قضايا

(431) هردو قضيه محصوره‌اى كه موضوع و محمول آنها يكى بوده و با يكديگر مقايسه شوند از چهار صورت خارج نيست:

(431/ 2) (اول) آنكه در كم موافق و در كيف مخالف (و هردو كلى) باشند. آنها را (متضادتان) مينامند. مثل آنكه گفته شود همه حيوانها انسانند. و هيچ‌يك از حيوانها انسان نيستند.

اين دو قضيه را از اين جهت متضاد ميگويند كه مانند اضداد در صدق جمع نميشوند ولى ممكن است هردو كاذب باشند مانند مثال گذشته.

(431/ 3) (دوم) آنكه در كم موافق و در كيف مخالف (و هردو جزئى) باشند. آنها را (داخلتان تحت التضاد) مينامند. زيرا مندرج در قسم اول ميباشند. مثل آنكه گفته شود: بعضى از حيوانها انسان هستند. و بعضى از حيوانها انسان نيستند.

(431/ 4) (سوم) آنكه در كيف موافق و در كم مخالف باشند

نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 346
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست