نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 313
(339)ضرورت ذاتيه مطلق نيست. زيرا اطلاق در صورتى است كه قيد
مادام الذات به آخر قضيه اتصال نيافته باشد در صورتيكه اين ضرورت محدود بزمان وجود
موضوع است. پس اين قضيه را نميتوانيم از اقسام ضروريه مطلقه بشمار آوريم.
(340)ضروريه ذاتيه
هميشگى و مستمر نيست زيرا اين قضيه تا وقتى راست است كه موضوع وجود داشته باشد و
با انتفاء موضوع قضيه موجبه بدل بسالبهاى خواهد شد كه منتفى بانتفاء موضوع است.
(341)قضيه ضروريه
ذاتيه در مورد محمولات ذاتيه يا محمولات عرضيهاى صادق است كه بلاواسطه معلول ذات
موضوع بوده و امر ديگرى در وجود و لزوم آنها دخالتى نداشته باشد. مثل قضيه انسان
حيوان است. و انسان ناطق است. و انسان استعداد نويسندگى دارد.
(342)ضروريه ذاتيه،
واجد درجه دوم از ضرورت است. زيرا جز وجود موضوع شرط ديگرى ندارد.
(سوم) مشروطه عامه:
(343)مشروطه عامه قضيهايست كه ضرورت ثبوت محمول براى موضوع بدون
شرط نبوده و بضرورت دوام صفت موضوع مشروط بوده باشد.
در تعريف مشروطه عامه اختلاف است بعضى گفتهاند ضرورت محمول بايستى
معلول صفت موضوع باشد. و بعضى گفتهاند بايستى ضرورت محمول در مدت دوام صفت بوده
باشد و هرچند محمول معلول امر ديگرى بوده و مصاحبه آنها اتفاقى باشد.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 313