مسامحه آنها را جزء اقسام ضروريه شمرده‌اند و در حقيقت بايستى جزء اقسام ممكنه بشمار آيند زيرا همچنانكه انسان بالإمكان ايستاده است بطور امكان نيز متحرك اليد است. و ماه بالامكان منخسف است. ضرورت اينگونه محمولات معلول قيود و امورى است كه مقارنه آنها نسبت بذات موضوع خالى از ضرورت است و باينجهت ثبوت محمول براى موضوع دائمى نميباشد در صورتيكه معنى ضرورت محمول آنستكه نسبت بخود موضوع ضرورت داشته باشد وگرنه همه محمولات ممكنه بدون ضرورت بوجود نمى‌آيند. نهايت چيزيكه هست ضرورت آنها به امور ديگرى نسبت دارد كه مباين با موضوعند.

ضرورت مطلقه‌

(336) بعضى ضرورت ازليه و ضرورت ذاتيه را از يك نوع شمرده و مقسم آن دو را ضرورت مطلقه قرار داده‌اند. بعقيده آنها اين دو قضيه اصناف يك نوع ميباشند.

ضروريه مطلقه: قضيه‌ايستكه بطور اطلاق حكم بضرورت ثبوت محمول براى موضوع شده و ضرورت حكم مقيد بهيچگونه قيد و شرطى غير از خود موضوع نبوده باشد.

ضروريه مطلقه بنا بعقيده مذكور بر دو قسم است: ضروريه ازليه و ضروريه ذاتيه.

اين تقسيم مطابق مشهور است و مصنف كتاب ما از آن پيروى كرده است.

ديگران ضرورت ازليه و ذاتيه را دو نوع مختلف شمرده و هر