آمده و يا روز معدوم است، پس اين‌چنين خواهد بود كه هرگاه آفتاب برآمده باشد روز خواهد بود.

(308) اجزاء در صورتيكه خود قضيه منفصله باشد

1- دو حمليه. مثل: هر عددى يا زوج و يا فرد است.

2- دو متصله. مثل: يا چنان است كه هرگاه آفتاب برآمده باشد روز موجود است و يا چنين است كه اگر آفتاب برآمده باشد شب وجود ندارد.

3- دو منفصله. مثل: يا چنان است كه هرعددى يا زوج و يا فرد است، و يا چنين است كه يا فرد است و يا بدو متساوى بخش ميشود.

4- حمليه و متصله. مثل: يا آفتاب علت وجود روز نميباشد و يا آنكه هرگاه آفتاب برآمده باشد روز خواهد بود.

5- حمليه و منفصله. مثل: هرچيزى يا يكى بيش نيست، و يا داراى عدد زوج و يا فرد است.

6- متصله و منفصله. مثل: يا چنان است كه هرگاه چيزى يكى باشد منقسم نخواهد بود و يا داراى عدد زوج و يا فرد است.

مثالهاى سه صورت ديگر كه متصله و حمليه. منفصله و حمليه.

منفصله و متصله‌اند از آنچه ذكر شده استخراج ميشود.

مثالهائيكه ذكر شد بيشتر قضاياى مهمله هستند و ممكن است آنها را با مسوره كليه و جزئيه و شخصيه و با تركيبهاى چهارم و