اجزاء قضيه شرطيه‌

(303) قبلا گفته شد كه اولين تركيب در مفردات ضمن قضيه حمليه بعمل مى‌آيد و قضاياى شرطيه تركيب مابعد اول ميباشند. بنابر اين اجزاء شرطيه هميشه قضايا هستند و در اينصورت اگر تركيب در مرتبه دوم باشد شرطيه از قضاياى حمليه فراهم آمده و اگر تركيب سوم و چهارم يا بالاتر باشد از قضاياى شرطيه حاصل ميشوند.

بنابراين شرطيه از جهت اختلاف اجزاء داراى اشكال و اقسام متفاوتى ميباشد و ممكن است از اجزاء متشابه يا مختلف تشكيل گرديده يا اجزاء متفاوت داشته باشد.

در سه صورت اجزاء از يك نوع و يك نواخت ميباشند و آن در وقتى است كه از دو حمليه. يا دو متصله. و يا دو منفصله فراهم آمده باشد. و در غير اين سه صورت مختلط خواهند بود.

(304) در دو حالت از سه صورت مذكور ممكن است خود قضيه نيز با اجزاء متجانس باشد يعنى خود قضيه متصله و هردو جزئش نيز مانند اصل متصله باشند. يا خود قضيه منفصله و اجزاء نيز منفصله باشند و با فرض غيرمتجانس بودن خود قضيه با اجزاء اين صورتها حاصل ميشود كه:

(305) گاهى ممكن است خود قضيه متصله و دو جزئش منفصله بوده. و يا هردو جزئش حمليه باشند و در اينصورت اجزاء قسيم اصل ميباشند.