شد. در اين قضيه تعيين نشده كه در همه فصول و امكنه و همه ازمنه و نسبت بهمه اجسام اين حكم ثابت است يا به بعضى از حالات و بعضى از اوقات اختصاص دارد.

مثال ديگر: هرگاه بيمار دوا بخورد تندرست ميشود. معلوم نيست كه همه دواها و نسبت بهمه مريضها و در همه اوقات و در همه‌جا شفابخش است، يا ببعضى از مريضها، و بعضى از مكانها و بعضى از اوقات مرض اختصاص دارد.

(294) قضيه محصوره شرطيه: آنستكه زمان حكم و حالات موضوع تعيين شده باشد. در اينصورت اگر تصريح شده باشد كه در همه زمانها و همه حالات موضوع حكم اتصال يا انفصال ثابت است.

قضيه كلّيه خواهد بود.

(295) اگر حكم به بعضى از حالات يا زمانها اختصاص داده شده باشد، قضيه جزئيه است.

(296) و اگر زمان محدود معينى را كه قابل انطباق بر بيش از يك زمان نيست ظرف حكم قرار داده‌اند. قضيه شخصيه است.

گاهى ممكن است قضيه شرطيه از جهت زمان كليت داشته و از جهت حالات و شرايط ممكنه جزئيه يا مهمله يا بعكس باشد چنانكه ضمن مثالها معلوم خواهد شد.

(297) براى هريك از محصورات كلى و جزئى، موجبه و سالبه الفاظ و ادوات مخصوصى هست كه سور قضاياى شرطيه ميباشند و بعضى از آنها از مثالهائيكه ذكر ميشود شناخته خواهد گرديد.