قضيه معدوله‌

(263) هرگاه يكى از دو جزء قضيه يا هردو جزء آن كه موضوع و محمول است از ادات سلب تركيب يافته باشد. خود قضيه را باعتبار موضوع يا محمولش معدوله مينامند و از اقسام آن بمعدولة الموضوع يا معدولة المحمول يا معدولة الطرفين تعبير ميكنند.

قضيه معدولة الموضوع و معدولة الطرفين مورد توجه نيستند.

زيرا كمتر استفاده علمى بر آنها مترتب ميشود و هرگاه معدوله ميگويند بيشتر معدولة المحمول را قصد ميكنند.

(264) قضيه معدوله آنستكه عدم چيزى بر موضوع حمل شده باشد.

تفاوت معدوله با سالبه‌

(265) از قضيه معدوله و سالبه بسيطه در ظاهر يك معنى استفاده ميشود زيرا از هردو قضيه فهميده ميشود كه موضوع داراى حالت و صفت معينى كه موردنظر است نميباشد. مثلا هيچ تفاوتى ندارد كه بگوئيم فلانى نابينا است يا بگوئيم فلانى بينا نيست هردو قضيه صفت بينائى را از شخص معينى سلب ميكنند.

(266) بهمين جهت بسيارى از علماء منطق گفته‌اند موجبه معدوله با سالبه هيچ تفاوتى ندارد و همچنانكه سالبه با منتفى بودن خود موضوع و يا منتفى بودن صفت موضوع صادق است و ميتوانيم بگوئيم شريك بارى بينا نيست يا پرويز بينا نيست موجبه معدوله هم با نداشتن‌