نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 284
احكام سالبه بسيطه
(252)از تعريف گذشته كه براى سالبه بعمل آمد چند خاصيت برايش بدست
مىآيد.
(253)اول- در سالبه
حمل و ربط وجود ندارد زيرا سلب رفع حمل و ربط است. سالبه داراى نسبت نيست آنچنانكه
بعضى گمان كردهاند كه نسبت سلبى نوع ديگرى از نسبت است و با نسبت ايجابى مغايرت
دارد.
خطاى آنها از اينجهت است كه نفى محمول و عدم آن براى موضوع حقيقت و
واقعيت ندارد و نفى نوعى از نسبت نيست زيرا عدم است، باين دليل در جائيكه جهات
قضيه را شرح ميدهند گفتهاند قضيه سالبه خالى از هرگونه جهتى ميباشد و اينكه امكان
و وجوب و امتناع را بآن نسبت ميدهند بواسطه تصور ايجاب قضيه است.
(254)دوم- سالبه
احتياجى به اين ندارد كه موضوع مقتضى عدم محمول باشد زيرا براى عدم محمول لا
اقتضاء مطلق كفايت ميكند.
(255)سوم- در سالبه
احتياجى بوجود موضوع نيست زيرا سلب، نفى است. و نفى اگر در هليات بسيطه باشد رفع
خود موضوع است. و در هليات مركبه نفى محمول از موضوع است و بهر دو صورت از جهت سلب
محتاج بوجود موضوع نيست و سالبه با انتفاء موضوع يا با وجود موضوع در هردو حال
صادق است. مثلا ميتوانيم بگوئيم شريك بارى دانا نيست. يا بگوئيم پرويز دانا نيست.
و اگر بگوئيم
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 284