responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 236

ذكر ميكنند و آنرا حد وجودى مينامند [1]. گفته‌اند اين‌گونه تعريف اعم از حد و رسم است زيرا نسبت به بعضى از امور علل جزء ماهيت و ذات شى‌ء است. و گاهى چيزهائى را كه ماهيت حقيقى دارند و بجنس و فصل تعريف ميشوند ميتوانيم براى وضوح بيشتر علل وجودى آنها را نيز بياوريم و نسبت باينگونه امور تعريف برسم خواهد بود.

بنابراين حد وجودى اعم از حد و رسم است. يعنى در بعضى از موارد تعريف بذاتيات و گاهى تعريف بعرضيات ميباشد. و ليكن اين گفتار خالى از مسامحه نيست زيرا رسم، تعريف بعوارض و آثار يعنى معلولات شى‌ء است و تعريف بعلت را نميتوانيم رسم بشماريم و ميتوانيم بگوئيم حد وجودى مربوط بشناسائى وجود شى‌ء است و حدود و رسوم در مورد تصورات ذهنى و شناساندن ماهيات بكار ميروند بنابراين حد وجودى قسم ديگرى است كه نه جزء حدود و نه رسوم است.

(128) خواجه طوسى در شرح منطق اشارات گفته است: اين قواعد كه مربوط بحدود و رسوم است شيخ از كتاب جدل ارسطو نقل كرده است. و در كتاب جدل اينگونه قواعد را مواضع مينامند كه جمع موضع است و موضع بحكم كلى ميگويند كه احكام ديگرى از آن استخراج گردد و هريك از آنها را مقدمه براى اثبات مطلبى قرار دهند.

قسمتى از مواضع مربوط بامور لفظى و قسمتى بمعانى بستگى دارد


[1] ميتوانيم خانه را تعريف كنيم: فضائى است كه چهار ديوار و سقف و كف بر آن احاطه نموده و از گچ و آجر بشكل مكعب براى نشيمن و استراحت ساخته شده است. واحدهاى اجتماعى از اين قبيل‌اند.

نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 236
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست