responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 233

مشتمل بر ذاتيات ماهيت باشد و حكايت از اجزاء ذات كند.

در باب برهان دو معنى ديگر دارد يكى مفرداتيكه مقدمات برهان از آنها تركيب ميشود كه حد اصغر و حد اوسط و اكبر باشد.

و ديگرى خصوص اوسط است كه علت ذاتى ميباشد.

معنى مشاركت حد و برهان آنست كه يك چيز هم براى تعريف و نيز براى بيان علت و اثبات چيزى آورده شود و علت ذاتى شيى‌ء معرف آن گردد.

حد و برهان از اينجهت در حدود مشترك هستند كه علت ذاتى ماهيت با ذاتياتش يكى بوده و مغايرت آنها اعتبارى است. و باينجهت حكما گفته‌اند هرچيزيكه حد نداشته باشد براى اثبات وجودش برهان نميتوان آورد [1]. و باز گفته‌اند چيزهائيكه سبب دارند شناخته نميشوند مگر بتوسط شناختن اسبابشان‌ [2].

در همين نزديكى بيان شد (شماره 119) كه ماهيات بر دو قسمند:

ماهيات حقيقيه و غيرحقيقيه.

ماهيات حقيقيه (ذوات الماهيات) داراى دو نوع علتند: يكى علل قوام ماهيت و ديگرى علل وجود آن. علت مادى و صورى ماهيات اجناس و فصول آنها ميباشد و تحصل نوع بستگى بآنها دارد. و وجود اينگونه ماهيات بعلل وجودى مربوط است.

مركبات حقيقيه را اگر بخواهيم از جهت ماهيتى و مفهومى‌


[1] ما لا حد له لا برهان عليه.

[2] ذوات الاسباب لا تعرف الا بأسبابها.

نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 233
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست