ميشود و قبلا بيان شد كه از برخورد جنس قريب با فصل قريب تحصل نوعى كامل و از تركيب جنس عالى يا متوسط با فصل بعيد تحصل ناقصى بعمل مى‌آيد و در هرصورت نوع اضافى يا حقيقى باشد خالى از وحدت نيست زيرا خالى از تحصل نيست. وحدت هريك بميزان تحصل آن است، مثلا جسم نامى بواسطه برخورد با فصل حساس بنوع حيوان تحصل يافته و با قطع نظر از انواع مندرجه تحت آن يك حقيقت است و ما شى كه عرض مختص بحيوان است باين اعتبار خاصه محسوب ميشود هرچند اگر از خود حيوانيت و از اينكه يك حقيقت نوعيه است صرف نظر كنيم و انواع مندرجه تحت آنرا بنظر آوريم حقايق مختلفه ميباشند.

(97) بنابراين ماشى بيك اعتبار خاصه و باعتبار ديگر عرض عام است نسبت بنوع حيوان كه نوع اضافى است خاصه است و نسبت بانواع مندرجه تحت آن مثلا نسبت به انسان عرض عام محسوب ميشود و شيخ در منطق اشارات نيز خاصه را بهمين‌گونه تعريف نموده و شامل اين قسم شمرده است.

خاصه شامل و غيرشامل‌

(98) عرضيكه اختصاص بافراد يك ماهيت دارد گاهى شامل همه افراد آن ماهيت ميشود و گاهى اختصاص بصنف مخصوصى از آن ماهيت دارد باينجهت خاصه بشامل و غيرشامل تقسيم ميشود.

خاصه شامل: عرضى استكه اختصاص بافراد يك نوع داشته و همه افراد آن نوع در آن شريك باشند مثل آنكه هرانسانى متعجب‌