در حال انفراد بمعنى جنسى قابل تصور نيست. و در حين اقتران با فصل- مخصوصهم بر حقايق مختلفه حمل نميشود و باين‌جهت در جواب ما هو نمى‌آيد و تمام ماهيت و تمام حقيقت هم نيست زيرا مشتمل بر فصول نيست (بيان اين مطلب ضمن شماره 79 خواهد آمد).

(77/ 3) تعريف صحيح براى جنس‌

تعريفيكه بدون اشكال بنظر ميرسد و مصنف كتاب ما در آخر لمعه چهارم از اشراق ثامن بآن اشاره نموده. آنستكه بگوئيم: جنس ذاتى اعم از يك حقيقت يا جزء مشترك بين چند ماهيت است بشرط عدم تكرار و قيد عدم تكرار براى خارج نمودن فصل بعيد از اين تعريف است.

تفاوت جنس با فصل بعيد

(78) فصل بعيد با جنس در اين خصوصيت شريك هستند كه هردو بر افراد مختلف الحقيقه صدق ميكنند. ولى از چند جهت با يكديگر اختلاف دارند:

(اول) از جهت آنكه فصل بسيط است و جزء ندارد و حال آنكه هرجنسى بجز اجناس عاليه واجد اجزاء ميباشد. زيرا اجناس بالاتر اجزاء جنس مادون هستند و ماهيت جنس از آن اجزاء تأليف يافته است.

(دوم) تفاوت ديگر آنكه هرچند جنس و فصل بعيد هردو بر اجناس بالاتر دلالت ميكنند ليكن جنس بر آنها دلالت تضمنى دارد و فصل بطور التزام بر آنها دلالت ميكند.