نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 183
مفاهيم موردنظر است بيان ميشود تا جواب وافى و متناسب با سؤال داده
شود و تحليل و تركيب تصورات بشايستگى انجام گردد.
كسيكه استفهام ميكند و مىپرسد آن چيست؟ گاهى پرسش او راجع بلفظ است
و گاهى مربوط بمفهوم و صورت تصورى چيزى ميباشد.
(71/ 2) استفهام از لفظ
دو صورت دارد:
(اول) ممكن است چيزى
تصور شده باشد و از اسم آن اطلاع نداشته باشيم.
(دوم) گاهى اسم و معنى
هردو معلوم هستند و مطلوب آنستكه لفظ ديگرى معادل با اسم اول در همان لغت يا در
لغت ديگر بدست آيد.
و در هردو صورت مجهول راجع بفهم لغات و موضوع له الفاظ است.
(71/ 3) حالت دوم
آنستكه مقصود جوينده راجع به لفظ نبوده و خواسته باشد كه مفهوم و تصور چيزى يا
تصور اجزاء آنرا از جهت تطبيق و مقايسه امور متعدد با يكديگر بدست آورد.
شناسائى اشياء بدون تطبيق و مقايسه آنها با يكديگر ميسر نيست. زيرا
جزئيات و امور فردى نتيجه علمى ندارد و كليات يا مشاركات و يا مختصات و مميزاتست.
اشيائيرا كه براى شناسائى با يكديگر مىسنجيم و ميخواهيم آنها را از نظر مناسبت و
مبائنت با يكديگر بشناسيم، ناچار در مقام تحليل مفاهيم ذهنى از جهت اينكه حكايت از
امور واقعى ميكنند برمىآئيم و در اينصورت با چيزهائى روبرو ميشويم كه هميشه سؤال
راجع بيكى از آنها ميباشد.
(71/ 4) 1- مشاركات ذاتى
بين اشيائيكه فقط در صفات و عوارض
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 183