نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 150
(25)تقدم در ذات و تقدم در فعل
در تشكيك عامى كه ما فيه التقدم و ما به التقدم غير يكديگرند ما فيه
التقدم وجود است و وجود گاهى مربوط بذات موضوع و گاهى بفعل او است. تقدم در وجود
ذات مفاد هل بسيطه و طرف تقدم اسم است مثل تقدم پدر بر فرزند كه ذات پدر مقدم بر
ذات فرزند است و تقدم در فعل مثل تقدم معلم بر متعلم كه طرف تقدم كلمه است و
ميگوئيم معلم پيش از متعلم دانا بود و متعلم بعد از او دانا شد.
(26)تقسيم لفظ از
جهت مقايسه با معنى
لفظ را كه با معنى مىسنجيم سه حالت پيدا ميشود. گاهى لفظ يكى است و
معنى متعدد است يعنى يك لفظ در چند معنى استعمال ميشود. و گاهى عكس اين صورت است
يعنى چند لفظ در يك معنى بكار ميروند صورت سوم آنستكه لفظها متعدد و معنى نيز
بسيار باشد و هرلفظى برابر با يك معنى بوده باشد.
اولى را كه يك لفظ چند معنى داشته باشد لفظ متكثر المعنى و صورت دوم
و سومرا كه لفظ متعدد است لفظ متحد المعنى مينامند.
لفظ متحد المعنى
(26/ 2) لفظهاى متعدد اگر همگى براى يك معنى باشند مترادف ناميده
ميشوند مانند اسب و باره. و غضنفر و اسد.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 150