نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 147
واحد عددى بر دو قسم است واحد بالاتصال و واحد بالتّماس[1].
تقسيم دوم كلى از جهت صدق بر افراد
[23] «متواطىو
مشكك»
(23)كلى متواطى آنستكه بر همه افراد و مصاديق خود بطور تساوى و
بدون تفاوت صدق كند مانند مفهوم چهار و مفهوم انسانيت كه بر همه چهارها و همه
انسانها بدون تفاوت صدق ميكند و تفاوت آنها در عوارض و زوايد است و اصل چهار و
انسانيت در همه يكسانست و مانند مفهوم سنگ كه بر سنگهاى ريز و درشت، نرم و سخت،
معدنى و غيرمعدنى بدون تفاوت صادق است
كلى مشكّك: آنستكه در همه يكسان نباشد و بطور اختلاف بر افراد خود
صدق كند مثل نور كه در بعضى بطور شدت و بر بعضى بطور ضعف صدق ميكند.
(23/ 2) تشكيك بسبب يكى
از اين امور حاصل ميشود:
1- تشكيك باولويت و عدم
اولويت مثل اختلاف علت و معلول در وجود زيرا علت بر معلول در وجود و آتش در حرارت
بر آب اولويت دارد. زيرا گرمى آب از آتش و وجود معلول از علت است.
2- تشكيك بحسب غنى و فقر
مثل علت كه در وجود از معلول غنىتر و معلول از علت بوجود نيازمندتر است.
[1]براى توضيح و تفصيل هريك از اين اقسام و اقسام ديگر بكتاب
الهيات شفا ص 425 و تعليقات صدر الدين شيرازى ص 86 به بعد و كتب ديگر رجوع شود.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 147