بطوريكه قبلا اشاره شد اجزاء اصلى مركب تام بايد تام الدلاله باشند يعنى از دو اسم يا يك اسم و يك فعل فراهم شوند زيرا نسبت بدون منتسبين يافت نميشود و موارديكه در ظاهر ملاحظه ميشود كه محمول قضيه ظرف و يكى از حروف است اسم يا فعلى در تقدير است و طرف نسبت در حقيقت همان اسم يا فعل مقدر است و حرف رابط و واسطه بين طرفين حكم است يعنى كيفيت ربط را تعيين ميكند. و مركب ناقص ممكن است از يك اسم و يك ادات فراهم شود مثل في الدار (در خانه) يا از فعل و ادات بوجود آيد مثل جلس (نشست) في (در). و از دو اسم مثل خانه شما يا دو فعل مثل آمد و رفت.

(18) مركب تام خبرى‌

مركب تام بر دو قسم است خبرى و انشائى مركب تام خبرى آن است كه حدوث امرى را درواقع و حقيقت برساند و احتمال صدق و كذب يعنى مطابقه با واقع يا عدم مطابقه در آن راه داشته باشد مثل پرويز آمد.

(19) مركب تام انشائى‌

مركب تام انشائى آنست كه بگفتن لفظ، امرى انشاء و ايجاد گردد و بهمين جهت احتمال صدق و كذب يعنى مطابقه و عدم مطابقه با واقع در آن راه ندارد. زيرا اداء لفظ عين ايجاد واقع و حقيقت است و از واقع جداشدنى نيست و اقسام آن بدين قرار است:

امر. نهى. التماس. سؤال. نداء. استفهام. قسم. تمنى.