نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 138
بهمان مقدار اكتفا و سكوت كند. مثل: «خللپذيربود هربنا كه مىبينى».
قول يا مركب ناقص: لفظى است كه شنونده را در انتظار شنيدن بقيه مطلب
باقى بدارد و نتيجه كامل نبخشد و سكوت براى گوينده روا نباشد. مثل خللپذير بود.
اين تعريف مشهورى است كه براى مركب تام شده است و شيخ در منطق اشارات
گفته است قول تام لفظى است كه هردو طرفش تام الدلاله باشد يعنى هردو طرف اسم يا
يكى اسم و ديگرى فعل بوده باشد. در اين تعريف كه بدو طرف اشاره شده مقصود دو طرف
حكم است و در هرلفظى حكم يافت شود مسلما دو طرف آن تام المعنى ميباشد زيرا حرف طرف
حكم واقع نميگردد بلكه رابط بين طرفين حكم است بنابراين، تعريف او مبتنى بر وجود
حكم است و بطور كنايه اشاره بوجود حكم نموده است ليكن صريح نيست.
بر تعريف اول نيز اشكالاتى وارد است بنابراين بهترين تعريف آن استكه
بعضى از اساتيد و مؤلفان اخير ذكر كرده[1]و گفتهاند:
مركب تام لفظى است كه واجد نسبت حكميه باشد و قول ناقص آن است كه
مشتمل بر نسبت حكميه نباشد.