(14/ 9) فهرست اقسام دلالتها با ذكر مثال‌

مجموع دلالت‌هائى كه گفته شد نه قسم است دو قسم لفظيه و غير لفظيه و هريك از اين دو يا وضعيه و يا طبعيه و يا عقليه است تا اينجا بشش قسم ميرسد و براى دلالت لفظيه وضعيه نيز سه قسم ذكر شد و جمعا نه قسم باين ترتيب حاصل ميشود:

1- دلالت وضعيه لفظيه: مثل دلالت لفظ آب بر جسم روان معينى بحسب وضع.

2- دلالت وضعيه غيرلفظيه: مثل دلالت شاخص بر ظهر و كتابت بر مكتوب.

3- دلالت وضعيه لفظيه مطابقيه: مثل دلالت لفظ انسان بر معنى خود از جهت مطابقه با معنى.

4- دلالت وضعيه لفظيه تضمنيه: مثل دلالت لفظ انسان بر اعضاء يا بر جسميت او.

5- دلالت وضعيه لفظيه التزاميه: مثل دلالت لفظ انسان بر استعداد نويسندگى او.

6- دلالت طبعيه لفظيه: مثل دلالت سرفه بر كسالت ريوى.

7- دلالت طبعيه غيرلفظيه: مثل دلالت زدن بر درد و وجع عضو.

8- دلالت عقليه لفظيه: مثل دلالت صدائى كه از پشت ديوار شنيده ميشود بر وجود گوينده.

9- دلالت عقليه غيرلفظيه: مثل دلالت دود بر وجود آتش.