نيز فرمود [7]: «دو كس پشت مرا شكستند: عالم بى‌باك و بدتر از او نادان مقدس مآب».

و شاعر گويد:

توضيح بيشتر

كسانى كه درين زمانه خويشتن را به مقام مرشديت و خلافت منصوب نموده‌اند، احمقهائى ناآشنا به روشهاى معرفت و رستگارى و استكمال نفس و مستقيم داشتن آنند. بيشتر اينان بدين باورند كه صور ادراكيه را بايد نفى نمود و درهاى معارف و علوم كه مثالهاى موجودات خارجيه‌اند بسته بايد؛ بدين گمان كه اين كارها جوينده را از اين‌ها دور ساخته و توجه او را بسوى مبدا فيّاض معطوف مى‌دارد، و ندانسته‌اند كه اصولا بازداشتن كامل وسائل اداركى و قواى عقلى و وهمى و خيالى از كارها و آثارشان نشدنى است، و همچنين درنيافته‌اند كه بازداشتن آنان از بدست آوردن كمالاتى كه برايشان مى‌تواند وجود داشته باشد، موجب توجه آنها بسوى صورتهاى درهمى است كه قوه‌ى خيال آنها را مى‌سازد. و به راستى كه اين روش چيزى جز ظلم و وبال و گمراهى و گمراه‌سازى نيست، و با اين‌همه اين امور را مكاشفه مى‌پندارند.

پندارى پوچ‌

گروهى از بيكارگان بى‌همّت مجاهدت و رياضت و پرداختن به طلب علوم حقيقى و كسب معارف يقينى را سخت ديده و نفوسشان- بجهت قصورى كه از درك حقائق و انحطاطى كه از رسيدن به آنچه خواسته‌ى اصفياء و علماست دارند- به آنان اجازه‌ى اعتراف به حق بودن علوم و برترى مرتبه‌ى علماء را نمى‌دهد، و بلكه در اثر خبث فطرت و ناپاكى گوهر خويش بدين گمانند كه حقيقت هيچ‌چيز بر كسى معلوم نتواند شد و علوم خود موانعى در راه وصولند.

[7] - قصم ظهرى رجلان: عالم متهتك و اعظم منه جاهل متنسّك.