كردار ماست گرچه به نيروى اختيار

نبود به اختيار ولى اختيار ما

گفت اينجا آشنايان در مقام حيرتند

دور نبود گر نشيند خسته و غمگين غريب‌

هرگز دلم به درد تو از كس دوا نخواست‌

كام تو جست و حاجت خود را روا نخواست‌

مشتاق تو به هيچ جمالى نظر نكرد

بيمار تو ز هيچ طبيبى دوا نخواست‌

بر ما دلت نسوخت ندانم چرا نسوخت‌

ما را دلت نخواست ندانم چرا نخواست‌

از فريب نقش نتوان صورت نقاش ديد

ورنه در اين سقف زنگارى يكى در كار هست‌

راهيست ره عشق بغايت خوش و نزديك‌

هر ره كه جز اينست همه دور و درازست‌

به رخش علم و چو كان عبادت‌

ز ميدان در ربا گوى سعادت‌

دانش حق ذوات را فطريست‌

دانش دانش است كان فكريست‌

هرچه هست از قامت ناساز نازيباى ماست‌

ورنه تشريف تو بر بالاى كس كوتاه نيست‌

تو و طوبى و ما و قامت يار

فكر هركس به قدر همّت اوست‌

گداى كوى تو از هشت خلد مستغنى است‌

اسير كوى تو از هر دو عالم آزادست‌

خود مكان آفرين مكان چه كند

آسمان گر خود آسمان چه كند

پيل اندر خانه‌اى تاريك بود

عرضه را آورده بودندش هنود

از براى ديدنش مردم بسى‌

اندر آن ظلمت همى شد هركسى‌

ديدنش با چشم چون ممكن نبود

اندر آن تاريكيش كف مى‌بسود

آن‌يكى را كف به خرطوم اوفتاد

گفت همچون ناودانست اين نهاد

آن‌يكى را دست بر گوشش رسيد

آن برو چون بادبيزن شد پديد

آن‌يكى را كف چو بر پايش بسود

گفت شكل پيل ديدم چون عمود

آن‌يكى بر پشت او بنهاد دست‌

گفت خود اين پيل جون تختى بدست‌