هفتصد سال است در ميان فقها دست به دست مى گردند و به نظر اعجاب و تجليل ديده مى شوند.

و بعنوان تالى محقق، شهيد اول شمس الدين محمد بن مكى را بايد شمرد كه در سال 786 هجرى قمرى، در دمشق به جرم تشيع كشته شد. و از شاهكارهاى فقهى او كتاب (لمعه دمشقيه) است كه پس از گرفتارى، به مدت هفت روز در زندان نوشته است. و همچنين بايد شيخ جعفر كاشف الغطاء نجفى (متوفاى 1227) را برشمرد و از شاهكاريهاى فقهى وى كتاب (كشف الغطاء) است.

ج- شيخ مرتضى انصارى شوشترى (متوفاى 1281 هجرى قمرى) وى علم اصول فقه را تنقيه فرموده مجارى اصول عمليه را كه مهمترين بخش اين فن است محرر ساخت و اكنون بيشتر از صد سال است كه مكتب وى پيش فقهاى شيعه داير است.

د- خواجه نصيرالدين طوسى (متوفاى 676 هجرى قمرى) وى اولين كسى است كه علم كلام را به شكل فنى كامل درآورد و از شاهكارهاى وى كتاب (تجريدالكلام) است كه بيشتر از هفتصد سال مى باشد اعتبار خود را در ميان اهل فن حفظ كرده است و شروح و حواشى بى شمارى از عامه و خاصه بر آن نوشته شده. خواجه علاوه بر نبوغى كه در علم كلام دارد، در فلسفه و رياضيات نيز يكى از نوابغ عصر خود به شمار مى رود و بهترين گواه آن تأليفات ارزنده اى است كه در همه علوم عقليه دارد و رصدخانه مراغه هم از آثار اوست.

ه- صدرالدين محمد شيرازى (متولد 979 متوفاى 1050 هجرى قمرى) وى اولين فيلسوفى است كه مسائل فلسفه را (پس از آنكه قرنها در اسلام سير كرده بود) از حالت پراكندگى درآورده مانند