نام کتاب : شيعه در اسلام - ط جديد نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 1 صفحه : 91
شاگردان مكتب اهل بيت
بودند در صف اول متكلمين قرار داشتند.
گذشته از اينكه[1] سلسله متكلمين اهل سنت از اشاعره و
معتزله وغير ايشان به پيشواى اول شيعه على عليه السلام مىرسد.
و اما كسانىكه به آثار
صحابه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله آشنائى دارند خوب مىدانند كه در ميان
اينهمه آثار كه از صحابه (كه در حدود دوازده هزار نفر از ايشان ضبط شده) در دست
است حتى يك اثر كه مشتمل بتفكر فلسفى باشد نقل نشده تنها اميرالمؤمنين عليه السلام
است كه بيانات جذاب وى در الهيات عميقترين تفكرات فلسفى را دارد.
صحابه و علماء تابعين كه
به دنبال صحابه آمدهاند و بالاخره عرب آن روز به تفكر آزاد فلسفى هيچگونه آشنائى
نداشتند. و در سخنان دانشمندان دو قرن اول هجرى نمونهاى از كنجكاوى فلسفى ديده
نمىشود تنها بيانات عميق پيشوايان شيعه و بالخصوص امام اول و هشتم شيعه است كه
ذخائر بيكرانى از افكار فلسفى را دارا است و آنان مىباشند كه گروهى از شاگردان
خود را به اين طرز تفكر آشنا ساختند.
آرى عرب از طرز تفكر فلسفى
دور بود تا نمونهاى از آن را در ترجمهى برخى از كتب فلسفى يونان بعربى در اوايل
قرن دوم هجرى ديد و پس از آن كتب بسيارى در اوائل قرن سوم هجرى از يونانى و سريانى
و غير آن بعربى ترجمه شد و روش تفكر فلسفى در دسترس عموم قرار گرفت و با اينحال
اكثريت فقهاء و متكلمين به فلسفه و ساير علوم عقليه كه مهمانان تازه واردى بودند
روى خوشى نشان نمىدادند و اين مخالفت اگر چه در آغاز كار به واسطه حمايتى كه
حكومت وقت از اين علوم مىكرد، تأثير قابل توجهى نداشت ولى پس از كمى صفحه برگشت و
همراه منع اكيد كتب فلسفى را بدريا ريختند و رسائل اخوان الصفا كه تراوش فكرى يك
عده مؤلفين