خود راهى را مى‌خواهند بپيمايند كه اين اصل اعتقادى در آن مراعات شود و سعادت اين سر او آن سرا را تامين نمايد.

مجموع اين اعتقاد و اساس (اعتقاد در حقيقت انسان و جهان) و مقررات متناسب با آن در مسير زندگى مورد عمل قرار مى‌گيرد «دين» ناميده مى‌شود و اگر انشعاباتى در دين پيدا آيد هر شعبه را مذهب مى‌نامند مانند مذهب تسنن و مذهب تشيع در اسلام و مذهب ملكانى و مذهب نسطورى در مسيحيت.

بنابر آنچه گذشت هرگز انسان- اگر چه به خدا نيز معتقد نباشد- از دين (برنامه زندگى كه بر اصل اعتقادى استوار است) مستغنى نيست. پس دين همان روش زندگى است و از آن جدايى ندارد.

قرآن كريم معتقد است كه بشر از دين گزيرى ندارد و آن راهى است كه خداى متعال براى بشر باز كرده كه با پيمودن آن به وى برسند؛ منتها كسانى كه دين حق (اسلام) را پذيرفته به راستى راه خدا را مى‌پيمايند و كسانى‌كه دين حق را نپذيرفته‌اند راه خدا را كج كرده عوضى گرفته‌اند. [1]

اسلام: اسلام در لغت به معناى تسليم و گردن گذارى است و قرآن كريم دينى را كه به‌سوى آن دعوت مى‌كند از اين روى اسلام ناميده كه برنامه كلى آن تسليم شدن انسان است به خداى جهان و جهانيان‌ [2] كه در اثر اين تسليم پرستش نكند جز خداى يگانه را

[1] «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ‌ الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً». (اعراف، آيه 44) آگاه باشيد لعنت خدا بر ستم‌كاران باد كسانى كه از راه (دين) خدا، مردم را بر مى‌گردانند و خودشان آن‌را كج و معوج مى‌خواهند و مى‌پذيرند

[2] «وَ مَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً». (نساء، آيه 125) كدام دين بهتراز آن است كه شخص خودش را تسليم حكم خدا كند و نيكو كار هم باشد و از آيين پاك و معتدل ابراهيم پيروى نمايد.

«قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى‌ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَ لا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ». (آل‌عمران، آيه 58) به اهل كتاب بگو بياييد در يك سخن مشترك با هم همكارى كنيم: جز خدا را عبادت نكنيم و شريكى برايش قرار ندهيم و بعضى از ما بعض ديگر را ارباب قرار ندهد اگر از اين سخن اعراض كردند به ايشان بگو: پس گواه باشيد ما تسليم حق هستيم.

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً». (بقره، آيه 208) اى اهل ايمان همگى داخل در مقام تسليم شويد