در كتب فلسفى گذشته معمولا، فصلى تحت عنوان «فى أنّ المعدوم لا يعاد» يا «فى امتناع اعادة المعدوم» مطرح گرديده كه خود از احكام عدم به حساب مى‌آمده است، در اين كتاب بحث جامعترى تحت عنوان «فى أنّه لا تكرّر فى الوجود» مطرح شده است كه از احكام وجود است و يكى از شقوق آن، مسئله «امتناع اعاده معدوم» است.

1: طرح مدعا

آنچه در اين فصل مورد ادعاست اين است كه ممكن نيست موجود واحد- و به تعبير ديگر شى‌ء واحد، شخص واحد، هويت واحد- با بيش از يك وجود موجود گردد. تحقق موجود واحد با بيش از يك وجود به دو شكل متصوّر است:

1. موجود واحد در زمان واحد با دو وجود موجود گردد.

2. موجود واحد در دو زمان با دو وجود موجود گردد، به اين ترتيب كه ابتدا با يك وجود موجود باشد، سپس بكلى معدوم گردد و پس از مدتى دوباره خود همان موجود باوجود ديگرى موجود شود و باصطلاح حكما عدم بين وجود شى‌ء متخلل گردد. مدعا اين است كه هردو محال است. قسمت دوم اين بحث؛ يعنى، استحاله تحقق موجود واحد در دو زمان با يك وجود و به عبارت ديگر استحاله تخلل عدم بين وجود شى، همان مسئله مشهور «استحاله اعاده معدوم» است.

2: انگيزه طرح بحث‌

براى دستيابى به انگيزه اين بحث بايد در كتب كلامى جستجو كرد. به عقيده برخى از متكلمين، موت نوعى انعدام است. انسان با مردن معدوم مى‌شود و بنابراين زنده شدن انسان در قيامت اعاده معدوم است، پس اعتقاد به معاد و زنده شدن دوباره انسان در قيامت مستلزم اعتقاد به امكان اعاده معدوم است.

از نظر فلاسفه، موت انعدام نيست، زيرا روح انسان كه همانا شخصيت و هويت انسان به‌