نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 672
خود را از رقيّت شيطان
آزاد كند، با علم و عمل، و چون: «المؤمن مرآت المؤمن»[1]، آزادى رقبه مؤمنه، اشارت به آزادى خود نيز دارد، و گذشت كه: نفس
شريفه آن است كه صاحب حكمت و حريّت باشد.
سرّ در عدد ستّين، در هر دو موضع كه صوم شهرين متتابعين و اطعام شصت مسكين باشد، آن
است كه چون بعد از ورود نقص، بايد به كمال برسد، در «استكمال»، عدد كاملى بايد، و
«ستّين» از اعداد كامله است كه اكثر كشور تسعه را داراست. و ديگر، ترفّع «ستّه»
است كه عدد «ستّه» ايّام خلقت آسمان و زمين است و عدد مراتب ستّ است كه حضرات خمس
مذكور سابقا باشد، با مرتبه كون جامع انسان كامل.
و اطعام شصت مسكين، و صوم
شصت يوم، اشارت به خود نيز دارد كه انسان بالفعل حقيقى، به وجهى شصت مىشود. چه،
شش لطيفه دارد، چه هفتمين- كه لطيفه اخفويّه باشد- مقام فناى اوست كه در آن مرتبه
«محو» و «طمس» و «محق» است، انسانى نمىماند و در هر يك از لطايف ششگانه، مدارك
دهگانه هست، يا گوئيم: قبضات عشر در هر يك مخمر است- كما مرّ- يك قبضه از عناصر و
نه قبضه از فلك. پس، اطعام بايد كرد، اينها را، با جوعى كه «طعام اللّه» است فى
الارض، و با «توبه» و «انابه» و «ابتهال» و «استكانه»، پس يكى شصت است، شصت يكى
است، و اين خصال ثلاثه متطابقاند و آزادى يكى از رقيّت، آزادى شصت وجوه است، در
باطن.
مسألة: صوم واجب، شش قسم
است:
صوم «رمضان»، و صوم
«كفّارات»، و صوم «بدل هدى»- در حجّ تمتع- قال تعالى:
«ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذا رَجَعْتُمْ»[2]، و صوم «نذر» و شبه آن، و صوم «اعتكاف
واجب»، و صوم «قضا».
سرّ: صوم واجب هم، چون نمازهاى واجب، شش باشد و كامليّت عدد شش را، شنيدى
و بايد كه استكمالات تكليفيّه، بر وفق استكمالات تكوينيّه باشد، اعنى: