نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 593
و رسيدن شمس به وسط
السماء، ياد مىدهد از رسيدن نفس نطقيّه قدسيّه به وسط بين المشرق و المغرب، «وحدت
در عين كثرت» و «كثرت در عين وحدت»، و بين التّنزيه و التّشبيه، و بين الجبر و
التفويض و به «وسط» در اخلاق، معبّر عنه به «عدالت» و از تأهب چنين وجودى، براى
تابش آفتاب بىزوال حقيقى.
و مغرب، ياد مىدهد از
بلوغ به نهايات و وصول به غاية الغايات. پس، عبادت شكرانه بايد كرد، نسبت به آخر
بودن روز. و امّا نسبت به ابتداء شب، و فراگرفتن ظلمت صورى عالم را، وقت ياد كردن
فشو ظلمت امكانى است، و التجاى به وجه نورانى رحمانى و محو و طمس و محق كردن ظلمات
خلقى را، به انوار حقّانى، و استعاذه كه: «اعوذ بعفوك من عقابك و اعوذ برضائك من
سخطك، و اعوذ بك منك».[1]
و امّا دل شب كه وقت
«نافلة الليل» است، و ايثارش براى خلوت و مناجات با دوست، غنى از بيان است. و هم
چنين، استباق به اوقات فضيلت. حديث است كه:
«سيروا فقد سبق
المفرّدون»، و از كلمات عرفاء شامخون است كه: «الوقت سيف قاطع».[2]
بيت
صوفى، ابن الوقت باشد، اى رفيق
نيست فردا گفتن، از شرط طريق
هين مگو فردا كه فرداها گذشت
تا به كلّى، نگذرد ايّام كشت
[3] «فردا»، آنى را كه بيايد، شامل است، چنانكه «دى»، آنى را كه بگذرد.
مسألة: واجب است توجّه
به سوى قبله در صلاة «فريضه»، و در «مندوبه» شرط صحّت است.
و قبله «كعبه» است، از
براى قريب و جهت كعبه است از براى بعيد. و بعضى گفتهاند: كعبه، قبله اهل مسجد
الحرام است و مسجد، قبله اهل حرم است و حرم، قبله اهل دنياست جميعا.
سرّ: كعبه و سمت كعبه، قبله قالب است كه «قبله» و «مستقبل»، هر دو در
[1] - «بحار الانوار»، ج86/ 134.
[2] - از تعابير مشايخصوفيه.
[3] - «مثنوى»، دفتر 1/5- رمضانى- 1/ 10- نيكلسون- و ج 1/ 106- جعفرى-
نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى جلد : 1 صفحه : 593