responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى    جلد : 1  صفحه : 265

فصل در بيان قواى نباتيّه است:

و اين قوا را «نباتيّه» گويند، نه به جهت اختصاص آنها به «نبات»، بلكه به جهت انحصار قواى نبات در اينها، اوّل: براى بقاى شخص و آن «غاذيه» است، و دوّم: براى كمال شخص و آن «ناميه» است، و سيّم:

براى بقاى نوع و آن «مولّده» است.

پس، غاذيه‌ قوّتى است كه احاطت كند غذا را، به مشاكله جسمى كه در آن است، تا بدل ما يتحلّل شود، زيرا كه جسم مغتذى، مؤلّف است از اجسام رطبه كه در معرض تحلّل‌اند، به سبب حرارات اربع؛ دو تا «غريزيّه» و «اسطقسيّه» از داخل، و دو تا از خارج كه حرارت «كوكبيّه» و حرارت «حركات» باشند، چه حركات بدنيّه و چه حركات نفسانيّه، چون «غضب» و «فرح» و «خوف» و «غم».

و غاذيه تدارك كند به تحصيل جوهر خلط، تا هنگام حلول اجل. پس غاذيه، «واقع» را ماند و شهوت در هر باب، «متقاضى» و «محصّلى» را ماند و لذّت در هر باب، اجرتى و رشوتى را كه به كارگر و عامل دهند، و سنّة الله بر اين جارى است، تا چندى معاش شود، شايد به حسن معادى مؤدّى شود. و فعل غاذيه به اتمام رسد، با سه امر:

اوّل: تحصيل جوهر خلط كه بالقوّة القريبه، شبيه به عضو مغتذى است.

دوم: الصاق به آن عضو.

سيّم: تشبيه به عضو مغتذى.

و گاهى اخلال به اوّل شود و اين، در مرض مسمّى به «اطروقيا» است، و گاهى به دوّم و اين در استسقاء «لحمى» است، و گاهى به سيّم و اين در «برص» و «بهق» است. و اين سه فعل، با سه قوّت به انجام رسد و مشهور آن است كه «غاذيه»، وحدتش اعتبارى است و مجموع اين، سه قوّت است و آن قوّتى را كه تشبيه بالفعل از آن صادر مى‌شود، «مغيره ثانيه» گويند و آن، «واحد بالجنس» است و مختلف بالنّوع، به اندازه اختلاف نوعى اجزاء مغتذى. چه، تشبيهات به عظم و لحم و شحم و رباط و عصب، تباين دارند. پس، به حسب اعضاء و اجزاء مركّب، غواذيى مختلف بالنّوع و بالعدد مى‌باشد. و غاذيه را چهار خادم است:

نام کتاب : أسرار الحكم نویسنده : محقق سبزوارى    جلد : 1  صفحه : 265
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست