نَاعِم‌: صاحب نعمت‌ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ. لِسَعْيِها راضِيَةٌ غاشيه:

8 و 9. چهره‌هائى (مردمانى) در آنروز در نعمتند و از تلاشيكه در دنيا كرده‌اند راضى‌اند. ناعم بمعنى نرم و صاف نيز آمده است.

نَعْمَاء: (بفتح- ن) مفرد است بمعنى نعمت چنانكه در صحاح گفته.

در مجمع فرموده: نعمتى است كه اثر آن در صاحبش آشكار است مقابل ضرّاء وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ‌ نَعْماءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئاتُ عَنِّي‌ هود: 10. و اگر پس از ضرريكه باو رسيده نعمتى بر او بچشانيم گويد بديها از من رفت.

نَعِيم‌: نعمت وسيع و كثير. راغب گويد: «النَّعِيمُ‌: النّعمة الكثيرة» قاموس و اقرب مال و صحاح مطلق نعمت گفته است از طبرسى ظاهر ميشود كه قيد كثرت را لازم نشمرده، المنار نيز قيد كثرة را دارد وَ لَأَدْخَلْناهُمْ جَنَّاتِ‌ النَّعِيمِ‌ مائده: 65. آنها را بجنّات پر نعمت داخل ميكنيم. لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ‌ مُقِيمٌ‌ توبه: 21. براى آنها در بهشت نعمت فراوانى است پيوسته.

اين لفظ هفده بار در قرآن مجيد بكار رفته، همه درباره نعمت بهشت است مگر ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ‌ النَّعِيمِ‌ تكاثر: 8. كه درباره نعمت دنيا است.

ظاهرا الف و لام در آن براى استغراق باشد يعنى از تمام نعمتها مسئول ميشويد. مسئول شدن از نعمتها مسئول شدن از دين است كه آيا از آنها مطابق دين استفاده كرديد يا نه؟.

در برهان از امام صادق عليه السلام نقل شده: «

قَالَ: نَحْنُ‌ النَّعِيمُ‌.

» و در روايت ديگرى از آنحضرت «

قَالَ: تُسْأَلُ هَذِهِ الْأُمَّةُ عَمَّا أَنْعَمَ‌ اللَّهُ عَلَيْهَا بِرَسُولِهِ ثُمَّ بِالْأَئِمَّةِ.

» و در روايت سوم از حضرت باقر عليه السلام كه فرمود: «

إِنَّمَا يَسْأَلُكُمْ عَمَّا أَنْتُمْ عَلَيْهِ مِنَ الْحَقِّ».

و در روايت چهارم از حضرت صادق عليه السلام نقل كرده كه فرمود

«وَ اللَّهِ مَا هُوَ الطَّعَامُ وَ الشَّرَابُ وَ لَكِنْ وَلَايَتُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ».

الميزان تمام نعمتها را داخل‌