ميكند آيا هدهد اينها را ميگويد؟! جز اينها سخنش محملى ندارد ميگويد خدائيكه از ظاهر و باطن كارهاى شما با خبر است آيا همه مردم داراى اينگونه معلوماتند يا فقط خواصّ؟! 4- سليمان عليه السّلام باو ميگويد: نامه مرا ببر و ببين چه جوابى خواهند داد قهرا گفتگوهاى آنها را مى‌شنيده و ميفهميده است. اين پرنده نامه‌بر و مخبر آنحضرت بوده است با ديدن اين آيات و حقائق قهرا بياد اين آيه ميافتيم كه‌ وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ يَطِيرُ بِجَناحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثالُكُمْ ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ثُمَّ إِلى‌ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ‌ انعام: 38. نگارنده گويد: «سبحانك اللّهمّ و بحمدك اشهد انّك ما فرّطت فى كتاب الكون من شى‌ء».

هدى‌: (بفتح اوّل و ضمّ آن) و هدايت بمعنى ارشاد و راهنمائى است از روى لطف و خير خواهى. در صحاح و قاموس در معناى هدى (بضمّ اوّل) گفته: «الْهُدَى‌: الرّشاد و الدّلالة» يعنى هدى بمعنى هدايت يافتن و هدايت كردن است ولى ديگران فقط دلالت گفته‌اند.

در مجمع گفته: هدايت در لغت بمعنى ارشاد و دلالت بر شى‌ء است.

بقول راغب آن دلالت و راهنمائى از روى لطف است و در باره‌ فَاهْدُوهُمْ‌ إِلى‌ صِراطِ الْجَحِيمِ‌ و غير آن گويد:

بر سبيل تحكّم است.

اهْتِدَاء: بمعنى هدايت يافتن و قبول هدايت است‌ فَمَنِ‌ اهْتَدى‌ فَإِنَّما يَهْتَدِي‌ لِنَفْسِهِ‌ يونس: 108. اينك مطالبى در اين زمينه:

هدايت عامه و تكوينى‌

هدايت تكوينى و عمومى آنست كه خداوند بوسيله عقل و فهم و فكر و وجدان و غرائز كه در وجود انسان و حيوانات نهاده آنها را براههاى زندگى و تدبير و اداره امور خويش هدايت و رهبرى فرموده است يك مورچه و موريانه مثلا بنظام زندگى خود و راههاى آن همانطور آشناست كه انسان متمدن آشناست و بلكه در بعضى از چيزها از انسان آشناتر است.