ه

هاء

حرف بيست و ششم از الفباى عربى و در حساب ابجد بجاى عدد پنج است. هاء مفرده در لغت عرب انواعى است از جمله:

1- هاء ضمير. مثل‌ قالَ‌ لَهُ‌ صاحِبُهُ ... كهف: 37.

2- حرف غيبت مثل‌ بَلْ‌ إِيَّاهُ‌ تَدْعُونَ‌ انعام: 41. اگر بجاى هاء كاف يعنى «ايّاك» ميامد خطاب بود نه غيبت.

3- هاء سكت كه براى بيان حركه يا حرف آيد مثل‌ ما أَغْنى‌ عَنِّي مالِيَهْ. هَلَكَ عَنِّي سُلْطانِيَهْ‌ حاقه: 28 و 29.

و مثل يا زايده كه براى بيان حرف ما قبل است.

4- هاء تأنيث در موقع وقف.

مثل رحمة كه در وقف رحمه با هاء تلفّظ ميشود (از اقرب الموارد).

ها

حرف تنبيه است بمعنى آگاه باشيد و آگاه باش‌ ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ حاجَجْتُمْ فِيما لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ ...

آل عمران: 66. بدانيد شما آنهائيد كه در آنچه ميدانيد محاجّه كرديد.

اين «ها» چهار بار در قرآن مجيد آمده است.

هاؤم‌

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ‌ هاؤُمُ‌ اقْرَؤُا كِتابِيَهْ‌ حاقّه: 19. هاؤم يعنى بيائيد در مجمع فرموده گوئى: «هاء يا رجل- هاؤما يا رجلان- هاؤم يا رجال» و در واحد و تثنيه و جمع زنان گوئى: «هاء يا امرئة- هاؤما- هاؤنّ» اين لغت اهل حجاز است ...

يعنى: آنكه نامه عملش بدست راستش داده شده گويد: بيائيد كتاب مرا بخوانيد، اين تركيب فقط يكبار