آنرا آب جارى وسيع گفته و اطلاق آنرا بر رودخانه مجاز دانسته‌اند امّا قول اوّل با معناى اوّلى كه وسعت و اتساع است بهتر ميسازد.

قرآن كريم در معناى رود صريح است مثل‌ وَ فَجَّرْنا خِلالَهُما نَهَراً كهف: 33. تفجير و شكافتن راجع برود است نه آب جارى ايضا وَ إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنْهُ‌ الْأَنْهارُ بقره: 74. از بعضى سنگها رود شكافته شود. ايضا فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً اسراء: 91.

على هذا اطلاق آن در آياتى نظير:

جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ بقره:

25. بطور مجاز است زيرا آب جارى ميشود نه نهر.

نهر (بر وزن فلس) در قرآن مجيد نيامده است بلكه بر وزن فرس و جمع آن فقط انهار آمده است. در قرآن مجيد در صفت بهشت مكرّر آمده‌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ظاهرا مراد از انهار فقط نهر آب نيست بلكه نهرهائى از آب تغيير ناپذير، از شير هميشه تازه، از شراب لذيذ و از عسل صاف چنانكه در سوره محمد آيه 15 آمده است.

نهى‌: زجر و منع «نَهَاهُ‌ عنه: زجره عنه و منعه عنه» خواه بوسيله قول باشد يا بغير آن مثلا در وَ نَهَى‌ النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‌ نازعات: 40. مراد دفع شهوت نفس است از فعل حرام.

نهى قولى اعمّ از آنست كه بلفظ امر باشد مثل‌ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ‌ حج: 30. و يا بلفظ «لا تفعل» باشد مانند وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ بقره:

35. در آيه‌ وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ‌ عَنْهُ‌ فَانْتَهُوا حشر:

7. شامل هر دو است.

انْتِهَاء: انزجار است از آنچه نهى شده كه معنى ترك كردن ميدهد «انْتَهَى‌ عن الشّى‌ء: كفّ» يعنى از آن دست برداشت‌ فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ‌ فَانْتَهى‌ فَلَهُ ما سَلَفَ‌ بقره:

275. هر كه را موعظه‌اى از خدايش آيد و از ربا دست بردارد گذشته بنفع اوست. وَ ما نَهاكُمْ‌ عَنْهُ‌ فَانْتَهُوا حشر: 7. از آنچه رسول خدا نهى كرده دست برداريد. انتهاء بمعنى‌