نه مقالشان، آنها كه ميگفتند: گواهى ميدهيم تو رسول خدائى چنين وانمود
ميكردند كه عقيده و باطنشان نيز چنين است خدا فرمود در اين ادّعا دروغگويند.
بعبارت ديگر چنانكه الميزان گفته:
كذب مخبرى است نه خبرى. و بقول مجمع: هر كه چيز راستى را بگويد ولى
در دل بآن عقيده نداشته باشد دروغگو است.
نظام باستناد اين آيه ميگويد صدق خبر مطابقت آنست با اعتقاد متكلّم و
كذب آن عدم مطابقت با اعتقاد او و اگر بگويد: آسمان زير پاى من است و معتقد باشد
اين خبر راست است و در صورت عدم اعتقاد اگر بگويد: آسمان بالاى من است آن دروغ
است.
ولى محقّقان قول او را ردّ كردهاند.
كرب:اندوه شديد. راغب و جوهرى قيد شدّت را افزودهاند ولى قاموس حزن
مسلّط بر نفس گفته و در اقرب آمده: «كربهالغّمّ: اشتدّ عليه».
قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُمْ مِنْها وَ مِنْ كُلِكَرْبٍانعام: 64. بگو: خدا شما را از آن
و از هر اندوه ديگر نجات ميدهدوَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَالْكَرْبِالْعَظِيمِصافات: 76. اگر كرب حزن شديد باشد
وصف آن با عظيم نهايت شدّت را ميرساند اين لفظ چهار بار در قرآن مجيد ذكر شده:
انعام: 64- انبياء: 76- صافات: 76 و 115.
كرّة:رجوع و برگشتن. چنانكه در مجمع گفته است.لَوْ أَنَّ لَناكَرَّةًفَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ
كَما تَبَرَّؤُا مِنَّابقره: 167. اى كاش ما را برگشتى بود تا از آنها بيزارى ميجستيم
چنانكه از ما بيزارى جستند آيهثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَكَرَّتَيْنِملك: 4. معنى آنرا بهتر روشن ميكند
كه آن مانند «قعدتجلوسا» ميباشد يعنى: و باز دوباره
نظر بگردان.