و در متعارف نوشتن را كتابت گويند زيرا كه حروف بعضى با بعضى جمع
ميشوند، گاهى بكلام كتاب گفته شود كه حروف در تلفّظ بهم منضم و با هم جمع ميشوند و
لذا بكلام خدا با آنكه نوشته نشده بود كتاب اطلاق شده است (راغب).
اينكه گفته شد راجع باصل معناى آن ميباشد و كتاب در اصل مصدر است
بمعنى مكتوب بكار رود چنانكه در مصباح گفته ولى راغب گويد:
آن اسم صحيفه است و آنچه در آن نوشته شدهيَسْئَلُكَ أَهْلُالْكِتابِأَنْ تُنَزِّلَ
عَلَيْهِمْكِتاباًمِنَ السَّماءِنساء:
153. كه
مراد صحيفه نوشته است.
و از «الكتاب» نيز همان مراد است.
ولى در آياتى نظيروَ أَنْتُمْ تَتْلُونَالْكِتابَبقره: 44. مكتوب مراد است.
وانگهى كتاب و كتابت بر اثبات و تقدير و ايجاب و واجب و اراده و
تقدير و ايجاب و واجب و اراده اطلاق ميشود و اين معانى در قرآن كريم بسيار است.
مثلوَ
قالُوا رَبَّنا لِمَكَتَبْتَعَلَيْنَا الْقِتالَنساء: 77. كه بمعنى ايجاب است يعنى: خدايا چرا بر ما جنگ را واجب
كردى؟ و مثلكَتَبَعَلى نَفْسِهِ
الرَّحْمَةَ ...انعام:
12. يعنى
خداوند رحمت را بر خويش الزام و حتمى فرموده است.
و مثلفَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ماكَتَبَاللَّهُ لَكُمْ ...بقره: 187. كه بمعنى تقدير است
يعنى الآن با زنان نزديكى كنيد و آنچه خداوند از فرزند براى شما مقدّر كرده
بجوئيد. ايضاقُلْ
لَنْ يُصِيبَنا إِلَّا ماكَتَبَاللَّهُ لَنا ...
توبه: 51.
در آيه:مِنْ أَجْلِ ذلِكَكَتَبْناعَلى بَنِي إِسْرائِيلَ ...مائده: 32. بمعنى ايجاب و حكم است.