نيز گذشته است ممكن است مشى امام عليه السّلام مطابق قرآن باشد و چون قرآن او را بطور تغليب داخل در ملائكه كرده است، امام عليه السّلام نيز ملك اطلاق نموده است زيرا در ميان ملائكه بود و مانند آنها عمل ميكرد.

و نيز شايد اطلاق قرآن راجع بسنخ عمل باشد كه چون مانند ملائكه بخدا عبادت و بندگى ميكرد از اين لحاظ در رديف آنها بود نه از لحاظ اتّحاد در هويّت و ذات.

خاتمه‌

راجع به ملائكه مطالب ديگرى است كه اهل تحقيق ميتوانند از قرآن و روايات دريابند. از قبيل يارى آنها باهل ايمان‌ تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ‌ الْمَلائِكَةُ سلام كردنشان باهل بهشت‌ وَ الْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ. سَلامٌ عَلَيْكُمْ‌ آمدن بيارى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در جنگ «بدر» و غيره، نوزده نفر بودن مالكان جهنّم و علت اين تعداد و نظائر اينها.

ملل: املال و املاء آنست كه چيزى بنويسنده بگوئى تا بنويسد، املال لغت حجاز و بنى اسد و املاء لغت بنى تميم و قيس است (اقرب) فَإِنْ كانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهاً أَوْ ضَعِيفاً أَوْ لا يَسْتَطِيعُ أَنْ‌ يُمِلَ‌ هُوَ فَلْيُمْلِلْ‌ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ‌ بقره: 282. اگر آنكه حق بعهده اوست ابله يا عاجز (در املاء) يا ناتوان باشد سرپرست او بعدالت املا كند ملل بمعنى ملالت و اندوه در قرآن مجيد نيامده است.

مِلَّة: دين و شريعت. فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً آل عمران: 95. اصل آن از «امللت الكتاب» است و دين را بدانجهت ملّت گويند كه از جانب خدا املا شده است.

در مفردات ميگويد: «ملت مانند دين است و آن نام شريعتى است كه خدا بر زبان انبياء براى مردم فرستاده است. فرق دين با ملّت آنست كه ملّت فقط بر پيامبر نسبت داده ميشود نه بآحاد امّت، گفته نميشود ملّت خدا، امّت زيد ولى گويند دين خدا و دين زيد».

قرشى بنايى، على اكبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1412ق.

قاموس قرآن ؛ ج‌6 ؛ ص290