جَعَلْنا عالِيَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَيْها حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ هود:

82.

در باره اينكه لوط عليه السّلام دختران خويش را بر آنها عرضه كرد شكّى نيست در سوره هود آمده كه بآنها فرمود هؤُلاءِ بَناتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ‌.

و در سوره حجر: 71 آمده‌ قالَ هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ‌.

قطعا مراد آنحضرت زنا نبوده است غير ممكن است پيامبر خدا آنها را در مقابل لواط بزنا بخواند بلكه منظورش يقينا ازدواج شرعى بود كه در شريعتش ازدواج با كفّار جايز بود و زنش نيز از كفّار بود چنانكه در صدر اسلام رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله دخترش را بابى العاص بن ربيع كه هنوز اسلام نياورده بود تزويج فرمود سپس نسخ شد.

ولى در باره اينكه دختران لوط چند نفر بيش نبودند چطور بهمه آنها ازدواجشان را عرضه كرد درست نميدانيم در مجمع فرموده آنها دو نفر رئيس داشتند خواست كه دخترانش زعوراء و ريتاء را آندو تزويج كنند.

نگارنده گويد اگر اين وجه اثبات شود وجه خوبى است، بقول بعضى مرادش زنان امّت بود كه پيامبر پدر امّت خويش است ولى جمله‌ لَقَدْ عَلِمْتَ ما لَنا فِي بَناتِكَ مِنْ حَقٍ‌ اين قول را ردّ ميكند. اگر مراد لوط زنان امّت بود ديگر باين وجه وجهى نبود.

لولا: بر سه وجه است يكى اينكه بدو جمله اسميّه و فعليه داخل شود براى ربط امتناع دوم بوجود اوّلى مثل‌ لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ‌ سبا: 31.

دوّم آنكه براى تخصيص و تشويق باشد مثل‌ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‌ نمل: 46. كه براى تشويق باستغفار است.

سوم آنكه براى توبيخ باشد مانند فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَةً احقاف: 28. لَوْ لا جاؤُ عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَداءَ ... نور: 13.

(از اقرب).