است. لذا يقينا مراد از آن جماع است در الميزان از كافى نقل شده كه حلبى گويد از ابى عبد اللّه عليه السّلام از «أَوْ لامَسْتُمُ‌ النِّساءَ» پرسيدم فرمود:

آن جماع است و ليكن خداوند پرده پوش است مستور بودن را دوست دارد لذا مانند شما اسم نبرده است‌

«إِنَّ اللَّهَ سَتِيرٌ يُحِبُّ السَّتْرَ فَلَمْ يُسَمِّ كَمَا تُسَمُّونَ».

لمّ: وَ تَأْكُلُونَ التُّراثَ أَكْلًا لَمًّا. وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا فجر: 19 و 20 گويند: «لممت الشّى‌ء» يعنى آنرا جمع و اصلاح كردم در نهج البلاغه خطبه 51 آمده‌

«أَلَا وَ إِنَّ مُعَاوِيَةَ قَادَ لُمَةً مِنَ الْغُوَاةِ».

بدانيد معاويه جمعى از فريفته‌گان را (بسوى شما) كشيده.

ظاهرا مراد از اكل لمّ آن است كه انسان مال خويش و ديگران را بخورد و در خوردن ميان حلال و حرام را جمع كند. يعنى همه ميراث و مجموع آنرا كه نصيب خود و ورّاث ديگر است ميخوريد و مال كثير را دوست ميداريد.

لمم‌: الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ‌ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى‌ نجم: 32.

مراد از لمم در روايات اهل بيت عليهم السلام گناه گاهگاهى است كه شخص عادت بآن نكرده، اصرار هم ندارد و گاهگاه از روى غفلت مرتكب ميشود راغب گفته: «فلان يفعل كذا لمما «اى حينا بعد حين» در باره اين آيه در «كبر» ذيل عنوان كبائر مشروحا سخن گفته‌ايم.

لمّا: لمّا بر سه وجه باشد يكى آنكه مخصوص مضارع است و مثل «لم» جزم ميدهد و معنى آنرا بماضى قلب ميكند و غالبا منفى آن نزديك بحال است مثل‌ بَلْ‌ لَمَّا يَذُوقُوا عَذابِ‌ ص: 8. بلكه هنوز عذاب را نچشيده‌اند.

دوّم: ظرف است بمعنى حين و بقول ابن مالك بمعنى «اذ» و مخصوص‌