مردمان را كه ظالم بودند هلاك كرديم قصم در آيه بمعنى هلاك است «قصم» بر وزن صرد مرديست كه حريف را ميشكند و مغلوب ميكند در نهج البلاغه خطبه 149 درباره فتنه فرموده‌

«مَنْ اشْرَفَ لَهَا قَصَمَتْهُ‌».

هر كه بآن مشرف شود خوردش ميكند، اين كلمه يكبار بيشتر در قرآن نيامده است.

قصو: (بر وزن فلس) دورى.

«قَصَا المكان‌ قَصْواً: بعد- قَصَا عن القوم: تباعد»، قصى يعنى دور.

اقصى يعنى دورتر. قصوى مؤنّث اقصى است.

فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكاناً قَصِيًّا مريم: 22. مريم بعيسى حامله شد و وى را بمكان دورى برد و از اهلش در مكانى دور گوشه گرفت.

وَ جاءَ مِنْ‌ أَقْصَا الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعى‌ يس: 20. از انتها و دورترين قسمت شهر مردى شتابان آمد.

سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‌ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى‌ ... اسراء: 1. مراد از مسجد اقصى كليساى شهر اورشليم است كه بعد از اسلام مبدّل بمسجد شد علت تسميه آن باقصى در «سرى» گذشت.

إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيا وَ هُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوى‌ انفال: 42. آنگاه كه شما در نزديكترين كناره بمدينه بوديد و مشركين در دورترين كناره بودند، آيه موضع مسلمين و مشركين را در جنگ «بدر» بيان ميكند.

قضب: فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا. وَ عِنَباً وَ قَضْباً عبس: 27 و 28. ظاهرا مراد از قضب تره خوردنى است و بواسطه پشت سر هم چيده شدن قضب گفته شده زيرا قضب در اصل بمعنى قطع است «قضبه قضبا: قطعه» آنرا علف نيز گفته‌اند ولى در «ابّ» گذشت كه تره خوردنى است و از اينكه آنرا رطبه و «قت» گفته‌اند بايد تره خوردنى در آيه مراد باشد.

قض: منهدم كردن. «قَضَ‌ الْحائِطَ:

هَدَمَهُ هَدْماً عَنيفاً» خراب شدن و افتادن ديوار را «انقض الحائط» گويند.

فَوَجَدا فِيها جِداراً يُرِيدُ أَنْ‌ يَنْقَضَ‌