همچنين قاتل هر كدام باشد. و اللّه العالم.

و نيز چشم در مقابل چشم است تا آخر، همه مطلق‌اند و اگر فردى از روى عمد چشم فرد ديگر را كور كند چشم او را كور ميكنند و فرقى بين جانى و جنايت شده نيست.

«وَ الْجُرُوحَ‌ قِصاصٌ‌» نيز همينطور است و براى مطلق زخمها ضارب و مضروب هر كس باشد قصاص معيّن ميكند. و اللّه اعلم.

ظاهرا: اين آيه تفسير آيه‌ كُتِبَ عَلَيْكُمُ‌ الْقِصاصُ‌ است و نفس در مقابل نفس و عضو در مقابل عضو است بى‌آنكه امتيازى و فرقى از حيث آزاد، بنده، زن و مرد بودن در نظر باشد اين است آنچه از بررسى قرآن مجيد بدست ميايد. و اللّه اعلم.

الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ‌ قِصاصٌ‌ فَمَنِ اعْتَدى‌ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى‌ عَلَيْكُمْ‌ بقره: 194. ماه حرام در مقابل ماه حرام است و اگر كسى احترام آنرا مراعات نكند طرف نيز مجبور بمراعات نيست و همه محترمها داراى قصاص و مقابله بمثل‌اند و اگر كسى بشما تجاوز كرد همانطور باو تجاوز كنيد.

قصف: شكستن «قَصَفَ‌ الشّى‌ء قَصْفاً: كسره» لازم و متعدى هر دو آمده است‌ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ‌ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ‌ اسراء: 69. راغب گويد: باد قاصف آنست كه هر چه از درخت و بناء در مسيرش باشد ميشكند اين كلمه فقط يكبار در قرآن آمده و گاهى معناى ازدحام ميدهد كه يكنوع دفع و شكستن يكديگر است در نهايه نقل شده چون رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله وارد مدينه شدند يكى از يهود گفت:

«تَرَكْتُ بَنِي قِيلَةَ يَتَقَاصَفُونَ‌ عَلَى رَجُلٍ يَزْعُمُ أَنَّهُ نَبِيٌّ».

فرزندان قيله را در حالى گذاشتم كه بر مرد مدّعى نبوّت ازدحام ميكردند.

قصم: شكستن. «قصم العود:

كسره و ابانه» چوب را شكست و از هم جدا كرد وَ كَمْ‌ قَصَمْنا مِنْ قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً انبياء: 11. چه بسا