آورند عذاب برداشته خواهد شد و موسى اين وعده را بفرعونيان فرموده بود. لذا گفتند: اى موسى پروردگارت را با آن وعده كه بتو داده بخوان اگر عذاب را از بين بردى حتما بتو ايمان مياوريم. نظير اين، آيه ديگرى است كه فرموده‌ وَ قالُوا يا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِنْدَكَ إِنَّنا لَمُهْتَدُونَ‌ زخرف: 49.

2- وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ. الَّذِينَ يَنْقُضُونَ‌ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ ...

بقره: 26 و 27. تعبير عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ‌ در آيات ديگر نيز آمده است ميثاق گرچه بمعنى پيمان اكيد و ما يوثق به آمده ولى مانعى ندارد كه مصدر ميمى هم باشد چنانكه در جوامع الجامع اشاره كرده «ميثاق» در آيه فوق مصدر و بمعنى محكم كردن يا محكم شدن است.

بنظر ميايد مراد از عهد اللَّه هدايت تكوينى باشد كه در وجود هر فرد بوديعه گذاشته شده و مراد از ميثاق عهد محكم شدن آن بوسيله انبياء و اوصياء باشد يعنى فاسقين كسانى‌اند كه هدايت تكوينى و درك فطرى خود را پس از آنكه بوسيله انبياء محكم شده، ميشكنند، آنوقت «يَقْطَعُونَ‌ وَ يُفْسِدُونَ‌» بيان نقص عهد است «ميثاق» را ميشود مصدر از براى فاعل گرفت و فاعلش خداست و نيز جايز است كه از براى مفعول باشد چنانكه همانطور ترجمه شد.

ناگفته نماند: همه مردم از هدايت تكوينى برخورداراند فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها روم: 30. و انبياء براى ميثاق و تقويت همان فطرت آمده‌اند.

3- تِلْكَ الْقُرى‌ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبائِها وَ لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا مِنْ قَبْلُ كَذلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِ الْكافِرِينَ. وَ ما وَجَدْنا لِأَكْثَرِهِمْ مِنْ‌ عَهْدٍ وَ إِنْ وَجَدْنا أَكْثَرَهُمْ لَفاسِقِينَ‌ اعراف 101- 102. در مجمع «عهد» را وفا بعهد معنى كرده و فرموده: گويند «فُلانٌ‌