وَ ضاقَ بِهِمْ ذَرْعاً وَ قالَ هذا يَوْمٌ‌ عَصِيبٌ‌ هود: 77. لوط بوسيله فرستادگان بتنگى افتاد و گفت امروز روز سختى است.

عصيب يكبار و عصبة چهار بار در قرآن مجيد آمده است: يوسف:

8 و 14، نور: 11، قصص: 76.

عصر: فشردن. «عَصَرَ الْعِنَبَ:

اسْتَخْرَجَ ماءَهُ» قالَ أَحَدُهُما إِنِّي أَرانِي‌ أَعْصِرُ خَمْراً يوسف: 36. يكى از آندو گفت من خودم را در خواب مى‌بينم كه انگور ميفشارم بقولى انگور باعتبار ما يؤل اليه خمر خوانده شده از زجاج و ابن انبارى نقل شده:

عرب آنگاه كه معنى واضح باشد شى‌ء را باسم ما يؤل اليه ميخواند مثل آجر مى‌پزم حال آنكه خشت مى‌پزد تا آجر باشد.

ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذلِكَ عامٌ فِيهِ يُغاثُ النَّاسُ وَ فِيهِ‌ يَعْصِرُونَ‌ يوسف:

49. پس از آن سالى ميايد كه در آن مردم باران داده ميشوند و ميفشارند.

آنچه احتياج بفشردن و آب گرفتن داشته باشد از قبيل انگور و زيتون و غيره. بعضى «يُعْصَرُونَ» را بصيغه مجهول خوانده‌اند.

أَ يَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنابٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ... فَأَصابَها إِعْصارٌ فِيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ‌ بقره: 266. اعصار را گرد باد. باديكه غبار بلند ميكند گفته‌اند ولى بايد اعصار بمعنى فشار و بهم سائيدن باشد امروز در علل آتش سوزى جنگلها روشن شده كه شدت باد يا گرد باد باعث بهم سائيدن درختان جنگل ميشود و در اثر آن آتش سوزى ايجاد شده و قسمت اعظمى از جنگل ميسوزد و اين از امتيازات قرآن مجيد است كه بعلت آتش سوزى اشاره كرده است يعنى: آيا يكى از شما دوست ميدارد كه باغى از خرما و انگور داشته باشد و نهرها از زير آن روان گردد ... پس فشاريكه توليد آتش ميكند بآن رسيده و بسوزد.

وَ أَنْزَلْنا مِنَ‌ الْمُعْصِراتِ‌ ماءً ثَجَّاجاً نباء: 14. از مجمع البيان‌