متعالى: رفيع المقام. طبرسى فرموده متعالى و عالى هر دو يكى است،
بقولى متعالى مقتدرى را گويند كه محال است كسى با آن مساوى باشدعالِمُالْغَيْبِ وَ
الشَّهادَةِ الْكَبِيرُالْمُتَعالِرعد: 9.
ظهور اين دو آيه در آنست كه اولا علّيّون محل نوشته ابرار است و
ثانياً عليّيون خودش كتابى است نوشته شده. بايد مراد از كتاب ابرار اعمال آنها
باشد و چون عمل نوعى از نوشتن است (نوشته فعلى نه خطّى) از آن كتاب تعبير شده، از
طرف ديگر اعمال پيش خدا مجسّم ميشوند و مجسّم شدهها رديف هم و رويهم چيده شده
علّيّون را تشكيل ميدهند پس اعمال ابرار در عليّين است و علّيّون همان كتاب مرقوم
و اعمال تجسم يافته است. در واقع مصالح ساختمان علّيّون، اعمال ابرار است نظير اين
سخن در «سجن-
سجّين» گذشت.
گوئى آيه ميگويد: اعمال نيكان در بهشت برين است و بهشت برين از اعمال
نيكان تشكيل يافته است.
در مجمع فرموده: علّيّون علوّ مضاعف (برتر چند برابر) است و براى
اظهار تفخيم و عظمت شأن با واو و نون جمع بسته شده و باولو العقل تشبيه گرديده است
علّيّون مراتب والائى است توأم با جلال. اهل لغت آنرا جمع علّىّ بكسر عين و تشديد
لام و ياء گفتهاند. ولى ظاهرا مفرد مضاعف است.
وصف آنكِتابٌ مَرْقُومٌمفرد آمده و ضمير آن در آيه
بعدىيَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَمفرد بكار رفته است.
در اينكه مراد از علّيّون بهشت است شكى نيست ولى آيا همه بهشت
علّيّون است و يا آن قسمتى از بهشت است معلوم نيست ازيَشْهَدُهُ
الْمُقَرَّبُونَ