و گفته‌اند بدل است از يتامى و مساكين و ابن سبيل، آنوقت فى‌ء مخصوص رسول خدا و ذى القربى و يتامى و مساكين و ابن سبيل مهاجرين است.

ولى بهتر از همه قول الميزان است كه فرموده: انسب آنست كه‌ لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ‌ بيان مصداق براى مصرف سهم اللّه باشد كه با فَلِلَّهِ‌ اشاره شده نه اينكه فقراء مهاجرين از سهيمان فى‌ءاند بلكه صرف فى‌ء در آنها صرف در فى سبيل اللّه است. و نيز انسب آنست كه‌ وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ و وَ الَّذِينَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ‌ عطف بر مهاجرين باشد و همه مصداق صرف سهم اللّه باشند و اينكه نقل شده:

رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فى‌ء بنى نضير را بمهاجرين و بسه يا دو نفر از فقراء انصار داد اين معنى را تأييد ميكند (باختصار).

نگارنده گويد: بنا بر آنكه نقل شد فى‌ء مال خدا و رسول و ذى القربى است رسول خدا و امام سهم اللّه را در راه خدا و سهم رسول و ذى القربى را در موارد پنجگانه مصرف ميكنند بدين طريق فى‌ء در نيازمندى‌هاى عموم اعمّ از سادات و غيره مصرف ميشود چنانكه موارد ششگانه آيه خمس نيز چنين است و الحمد للّه.

در مجمع ذيل آيات فوق از منهال بن عمرو از امام سجاد عليه السّلام نقل كرده گويد: گفتم: قول خدا وَ لِذِي الْقُرْبى‌ وَ الْيَتامى‌ وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ‌؟

فرمود: آنها اقرباء ما، مساكين ما و ابناء سبيل مااند بعد فرموده: همه فقهاء (از اهل سنّت) گفته‌اند: آنها يتاماى عموم مردم‌اند همچنين مساكين و ابناء سبيل، اين مطلب از ائمّه عليهم السلام نيز نقل شده است.

ناگفته نماند: فقهاء اهل سنت در آيات دقّت نكرده‌اند و آنچه از اهل بيت عليهم السلام وارد شده ظاهرا درباره مصرف سهم اللّه است تا هر دو نقل قابل جمع باشد.

فيض: پر شدن جارى شدن فيومى در مصباح گويد: «فَاضَ‌ السيل‌ فَيْضاً» يعنى سيل زياد و جارى شد «فَاضَ‌